یکی از مهمترین ویژگی های آثار تاریخی در ایران ، نمای خیره کننده آن ها است. شاید تا کنون دقت نکرده باشید اما نمای ساختمان در ساختمان های تاریخی حرف اول را می زند و آن چیزی که این نوع بنا ها را از دیگران متمایز می سازد همان نمای آن ها بوده است. بخصوص که در گذشته عموما ساختمان ها نمای خاصی نداشته و تنها ساختمان های خاص نماسازی داشته اند.
اگر بار دیگر سری به تصاویر آثار باستانی بزنید، خواهید دید که نمای آثار باستانی اهمیت بسیار زیادی دارند. شاید درون این آثار نیز به خاطر زیبایی های معماری مورد توجه باشند، اما نمای خارجی همواره مورد توجه بیشتری بوده است. در آثار تاریخی مذهبی کشورمان نیز این موضوع مشهود است. گنبدهای رنگارنگ در سراسر کشور و یا نوع نمای برخی امامزاده ها و حتی کلیسا ها، چشم نواز و جذاب هستند.
کاشی کاری و آینه کاری از مهمترین شیوه های نماسازی در گذشته بوده اند. نماکاران با استفاده از این مصالح ساختمانی به نمای ساختمان رنگ و نور بخشیده و باعث تمایز آن با دیگر بنا ها شده اند. بررسی آثار تاریخی نشانگر استفاده هوشمندانه از این نوع نما در برجسته سازی بناهای فاخر گذشتگان است.
در واقع معماران در گذشته با استفاده از این نوع نماسازی سعی می کردند تا مراکز مهم شهر مثل مساجد و یا مناطق حکومتی را با دیگر قسمت های شهر متمایز کنند تا برای افراد عادی این نوع نما نشان دهنده ابهت آن بنا باشد. هرچند در دوره های نزدیک به معاصر، نمای ساختمان دچار تغییرات اساسی شده و خانه های بزرگان شهر نیز از نمای خارجی خاصی برخوردار شدند. این موضوع کم کم در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی به نمای ساختمان منزل برخی افراد متمول اما غیر حکومتی نیز سرایت کرد و این افراد نیز از طراحی برای نمای ساختمان خود استقبال نمودند.
همانطور که گفته شد، توجه به نمای ساختمان در گذشته نیز وجود داشته و به همین علت است که امروزه در ایران صحبت از هنر در نمای ساختمان به وفور شنیده می شود. هنر نمای ساختمان در ریشه ی مردم ایران جای گرفته و ناگسستنی است.