در این مطلب ضمن محصولات آلومینیومی که در بازارهای ایران به خوبی مطرح شده است، به اختصار به برخی از كاربردها و مزایای آلومینیوم در نمای ساختمانها ميپردازیم
با ظهور مدرنیسم در معماری و شروع عصر مدرن و همزمان با روی کار آمدن معمارانی چون میس وندرو و معماران تحصیل كرده مدارسی مانند باوهاس و علاقه جهانیان به ایجاد بناهای بلند مرتبه و به طور كل، شروع ساخت و سازهای صنعتی در غرب بحث پیش ساختگی و استفاده از مصالح پیشرفته به یكی از مهمترین دغدغههای طراحان و مجریان و تولیدکنندگان بدل شد.
در این میان نگاههاي معمارانه به سمت آلومینیوم و توليدات اكسترود شده آلومينيوم سوق پیدا کرد؛ چرا که آلومینیوم به علت خصوصیت منحصر به فرد خود همچون سبكی، عایق بودن، انعطافپذيری، در دسترس بودن، ارزان بودن نسبی، ميتوانست تمام نیازهای مخاطبان خود را برآورده سازد.
«کامپوزیت» به معنای ترکیب شده است. پانلها از ترکیب چند لایه متریال مختلف به همراه پوشش آلومینیومی به دست آمدهاند و سرچشمه نام گذاری این ورقها از این جاست. دو صفحه آلومینیومی روکش شده، سطح هسته پلی اتیلنی آن را پوشاندهاند. چسباندن این سطوح به هسته، توسط فرآيندهای شیمیایی و مکانیکی صورت ميگیرد به طوری که در مقابل ورقه ورقه شدن به شدت مقاومت ميکند.
مصرفکنندگان این محصول بيشتر به دنبال رنگهای متنوع آن هستند به همین منظور در کارخانه از فرآيندهای مختلفی جهت تغییر در رنگ محصول استفاده ميکنند. شیوه کار اين است كه سطح آلومينيوم با موادی پوشيده ميشد به طوري كه عمر طولاني داشته باشد، محكمتر شود و با دوام و مقاوم در برابر خوردگي باشد.
استفاده از این ورقها ناگهان در ساخت و ساز ایران با دو مفهوم همراه شد؛ اولین معنی در این جا بود که ساختمانی که با پانلهای آلومینیومی پوشش یافتهاند، بناهای مهم و مدرن هر شهر به حساب ميآیند و مفهوم بعدی به جلال و عظمت بنا برمیگردد که نمای آلومینیوم بسیار در آن اهمیت داشت.
در کمتر از یکی دو سال این ورقهای وارداتی چنان جای خود را در بین مصالح پیش ساخته باز کردند که امروزه به یکی از اصلیترین مصالح مورد استفاده در نماهای ساختمانی کشور بدل شدهاند. استفاده از این محصول در ساختمانهای دولتی ساز و ارگانها نیز در این فرآيند بيتاثیر نبود. ميتوان به ساختمان وزارت نیرو، وزارت آموزش عالی، شهرداری ها و بانکهای اقتصاد نوین، پاسارگاد و بانک سامان و دیگر بانک ها .... اشاره کرد که در تغییر ذائقه ساختوسازی کشور به سمت استفاده از این محصول تازه وارد نقش مهمی داشتند.حالا کار به جایی رسیده است که آلیاژهای مختلف آلومینیوم وتركیبات این فلز با دیگر مواد و ساخت تركیبات جدید از آن، به یكی از مهمترین و پرمصرفترین مصالح جهت نمای ساختمانهای امروزی در سبكهای مختلف معماری تبدیل شده است به طوری كه استفاده از آن در نماها و بناها به نوعی معرف ارزش و تازگی آن بنا محسوب ميشود.
هر زمانی که ساخت یک بنای گران قیمت یا مهم در میان باشد، معماران ایرانی ميخواهند که یک تندیس بسازند. مقوله تندیسسازي در معماری ایران یک سنت بدون خدشه است و در این میان مصالحی که در پر رنگ کردن نقش ساختمان در میان بافت شهری به کار آیند همواره در بازار ایران مورد توجه قرار ميگیرند. برای ساخت چنین بناهایی به مصالحی نیاز است که ویژگیهای منحصر به فردی نیز داشته باشند که این ورقها به دلیل استحکام قابل توجه، مسطح بودن، سبکی و قابلیتپذيری ویژهاي که دارند، پیچیدهترین ایدهها مانند خمها و زاویههای نمایشی و یا شکلهای ذوزنقهاي به سادگی به وسيله آن قابل پیادهسازي باشد. هر طرحی که در ذهن معمار پروژه باشد، توسط خانواده محصولات آلومینیومی قابل پیادهسازي است.
در این میان اگر از بعد صرفهجویی در انرژی ساختمان هم به بررسی دست بزنیم باز هم پانلهای آلومینیومی برگ برنده سازندگان خواهند بود. خواص عایق آلومینیوم و استفاده از مواد عایق بند در آن به عنوان یكی از بهترین محصولات جهت استفاده بهینه از انرژی مطرح است.
در كشورهای زلزله خیز همانند ایران مبحث سبكسازي ساختمان و استفاده از محصولات منعطف بسیار مهم و اساسی بوده و محصولات آلومینیومی همانند نماهای آلومینیوم كامپوزیت ، نماهای شیشهاي خاص و درب و پنجرههای آلومینیومی به عنوان اساسیترین راهحل با وزنی حدود 90درصد سبكتر از سنگهای تراورتن و گرانیت و 85درصد سبكتر از سیمان و 70درصد سبكتر از شیشه مطرح است
در مقابل به عنوان مثال سنگ معدنی مانند اكثر سنگهای گرانیتی در مقابل اشعه و بارانهای اسیدی جلا و صیقلی بودن خود را از دست ميدهند. سیمان و رنگ به سرعت كثیف ميشوند و شیشه نیز کدر شده و به مرور زمان رسوب آب باران روی آن باقی ميماند. هزینههای نگهداری از ساختمانهایی که نمایی آلومینیومی دارند تا 70درصد کاهش یافته و در ضمن استفاده از بهترین کیفیت برخوردار خواهند بود.
از تمام موارد یاد شده که بگذریم چند نکته هم درباره نصب و راهاندازی پانلها هست که توجه پروژههای ساختمانی فراوانی را به خود جلب کرده است. سیستم نصب این محصول به گونهاي است که هم در ساختوسازهای جدید و هم در مرمت و بازیابی ساختمانهای فرسوده مورد استفاده قرار گرفته است.
برای نصب پانلها کافی است، سطح مورد نظر را از اضافهها پاک کرده و ورقها را با روشهای برش، پانچ، سوراخکاری، خم کردن، انحنا دادن، اره کردن، جوش هوای داغ، چسباندن یا اتصال با پرچ یا پیچ و مهره به سطح بچسبانیم. کار توسط کارگران ونصابان آموزش دیده شرکتهای واردکننده انجام ميشود و مهمترین بخش پروژه خواهد بود. اتفاقا در استفاده از پانلها در ایران همین بخش کار همیشه با مشکل مواجه بوده است. نصب غیر اصولی و ناموزون در آمدن سطح نهایی، به نقطه ضعف کار با پانلهای آلومینیومی در ایران بدل شده است که باید در این زمینه اقدامات موثری را به عمل آید.